Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI GC 1107/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Tychach z 2017-04-11

Sygn. akt VI GC 1107/16/3

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: St. Sekretarz Sądowy Ewa Kościelniak

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2017 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś.

przeciwko:

(...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

1)  oddala powództwo;

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1 217 zł (tysiąc dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt: VI GC 1107/16/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 czerwca 2016 roku, powódka (...) Sp. z o.o. w Ś. wniosła o zasądzenia od pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W., kwoty 4 544,85 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i kosztami postępowania sądowego.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanego D. R. został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej w dniu 23 października 2015 roku. Sprawca kolizji drogowej posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (OC) u pozwanej. Poszkodowany w związku z koniecznością dojazdów do pracy zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego marki B. (...) o nr rej. (...). Czas najmu trwał 21 dób. Opłata za najem została udokumentowana fakturą VAT nr (...) na łączną kwotę 7 232,40 zł brutto (344,40 zł brutto x 21 dni). Powódka wskazała, że w dniu 4 lutego 2016 roku, nabyła od poszkodowanego, na podstawie umowy cesji, wierzytelność wynikającą z rozliczenia powstałej szkody komunikacyjnej w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego od pozwanej. Powódka podniosła, że przesłała ubezpieczycielowi komplet dokumentów. Na zgłoszone roszczenie pozwana zapłaciła powódce kwotę 2 687,55 zł. Powódka wezwała pozwaną do dobrowolnej zapłaty należności dochodzonej pozwem. Pozwana odmówiła.

W dniu 7 października 2016 roku, Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy, wydał w przedmiotowej sprawie, nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt: VI GNc 2465/16, w którym uwzględnił powództwo w całości.

W przepisanym terminie pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana zakwestionowała roszczenie powódki zarówno co do zasady jak i do wysokości. Pozwana zarzuciła brak legitymacji procesowej po stronie powódki. Nadto podniosła, że poszkodowany w celu minimalizacji rozmiarów szkody winien korzystać z usług wypożyczalni świadczących najem w cenach, które nie odbiegają od średnich stawek rynkowych, nie powiększając tym samym rozmiarów szkody. W ocenie pozwanej niczym nieuzasadniony jest wybór wypożyczalni przyjmujących stawki odbiegające od stawek rynkowych. Pozwana w dalszej części zaprzeczyła jakoby przedstawione przez powódkę cenniki miały uzasadniać wysokość stosowanej przez nią stawek wynajmu. Pozwana podniosła, że stawki wynajmu pojazdu zastępczego nie powinny przekraczać stawek stosowanych na rynku lokalnym. Pozwana wskazała również, iż za celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty wynajmu pojazdu zastępczego można uznać koszty naliczone wg. średniej stawki stosowanej na rynku lokalnym. Pozwana ponadto zakwestionowała także okres najmu. Pozwana niezależnie od powyższego podniosła, że poszkodowany w znaczącym stopniu przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody. Wyjaśniła, że zaoferowała poszkodowanemu zorganizowanie pojazdu zastępczego, poszkodowany jednak nie wyraził zainteresowania wynajmem pojazdu od pozwanej, nie weryfikując warunków najmu proponowanych przez pozwanego i skorzystał z ofert powódki.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 23 października 2015 roku w zdarzeniu komunikacyjnym uległ uszkodzeniu samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanego D. R.. Sprawca zdarzenia posiadał umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC) właścicieli pojazdów mechanicznych zawartą z pozwaną (...) S.A. z siedzibą w W.. Z uwagi na to, że pojazd poszkodowanego wymagał naprawy przekazał on pojazd serwisowi naprawczemu (...) Sp. z o.o. (...) w B. w dniu 3 lutego 2016 r. i trwała ona do dnia 22 lutego 2016 r. Poszkodowany wynajął pojazd zastępczy od powódki. Powódka z tytułu najmu pojazdu zastępczego wystawiła fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 7 232,40 zł brutto (344,40 zł brutto x 21 dni). Po przeprowadzeniu przez pozwaną postępowania likwidacyjnego uznała ona swoją odpowiedzialność za szkodę, wypłacając odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2 687,55 zł uznając za zasadny okres 19 dni najmu przy stawce 115,00 zł netto.

Dowód: akta szkody na nośniku CD (k. 86a), zaświadczenie z (...) (k.22), oświadczenie (k.23,24), historia naprawy (k.25), umowa najmu (k.26-28), protokół zdawczo – odbiorczy (k.29), oświadczenia (k.30,31,32), faktura (34), pismo o zapłatę (k.35), wezwanie (k.36-37) wraz z potwierdzeniem nadania (k.38), cenniki (k.39-42), kalkulacja (k.76-79), zdjęcia (k.80-81v), cenniki(82-84v), decyzje pozwanej (k.85,86)

Powódka jako dowód w sprawie przedłożyła umowę cesji wierzytelności z dnia 4 lutego 2016 roku, wskazując, że nabyła od poszkodowanego D. R. wierzytelność w postaci odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wobec ubezpieczyciela (...) S.A. ubezpieczyciela sprawcy kolizji drogowej w pojeździe Cedenta marki A. (...) o nr rej. (...) na skutek kolizji z dnia 23 października 2015 r., nr szkody (...). Reprezentująca powódkę osoba w dacie składania oświadczeń woli nie była umocowana do działania w jej imieniu.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 33).

Pozwana zaoferowała poszkodowanemu zorganizowanie pojazdu zastępczego, poszkodowany jednak nie wyraził zainteresowania wynajmem pojazdu od pozwanej, nie weryfikując warunków najmu proponowanych przez pozwanego i skorzystał z oferty powódki.

Dowód: akta szkody na nośniku CD (k. 86a).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, również nagrania zgłoszenia szkody przez poszkodowanego, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo iż pochodziła z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Z tych względów oceniono wymienione dowody jako w pełni wiarygodną podstawę dla czynienia ustaleń faktycznych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez (...) Sp. z o.o. w Ś. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. nie zasługiwało na uwzględnienie w żądanej mierze.

Powódka domagała się zasądzenia kwoty 4 544,85 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie wskazując, iż w drodze cesji nabył wierzytelność wynikającą z niezapłaconej faktury najmu samochodu zastępczego, przypadającej na rzecz cedenta D. R. od pozwanej.

Pozwana natomiast kwestionowała roszczenie powoda zarówno co do zasady jak i co do wysokości, podnosząc w pierwszej kolejności brak legitymacji czynnej po stronie powódki.

Zatem najistotniejsze i pierwszorzędne znaczenie w niniejszej sprawie ma kwestia legitymacji czynnej powódki. Legitymacja materialna, jako manifestacja prawa podmiotowego lub interesu prawnego do wytoczenia powództwa, stanowi przesłankę materialną powództwa, a jej brak stoi na przeszkodzie udzieleniu ochrony prawnej. Brak legitymacji materialnej (czynnej lub biernej) skutkuje co do zasady oddaleniem powództwa.

W sytuacji, gdy legitymacja materialna i procesowa zespalają się, oddalenie powództwa następuje w istocie z braku legitymacji materialnej, którego rezultatem jest także brak legitymacji procesowej, będący wtórną przyczyną oddalenia powództwa. W odróżnieniu od zdolności sądowej i zdolności procesowej Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera definicji legalnej legitymacji procesowej. W nauce prawa postępowania cywilnego, jak i w praktyce sądowej przyjmuje się jednak na ogół, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu indywidualno – konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Podmiotami dysponującymi legitymacją procesową są np. podmioty posiadające interes prawny w ustaleniu istnienia albo nieistnienia prawa lub stosunku prawnego, którego nie są podmiotem.

Legitymacja procesowa jest więc zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy, a stwierdziwszy brak legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej), oddala powództwo.

Podstawą prawną roszczenia powódki był art. 509 kc , zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi.

W ocenie Sądu powódka nie wykazała aby osoba ją reprezentująca była umocowana do działania w jej imieniu w dacie składania oświadczenia woli. Powódka nie przedłożyła żadnego dowodu, który wskazywałby na takie uprawnienie dla tej osoby. Należy wyjaśnić, że powódkę jako spółkę z .o.o. reprezentuje zarząd zgodnie z art. 201 k.s.h. Powódka zgodnie z art. 6 k.c. nie wykazała jakoby osoba podpisana pod umową cesji wchodziła w skład zarządu spółki.

Zatem powódka nie wykazała, że posiadała legitymację czynną do występowania w niniejszej sprawie.

W konsekwencji, powódka nie mogła skutecznie domagać się zasądzenia na jej rzecz od strony pozwanej pozostałej kwoty odszkodowania, skoro wierzytelność ta jej nie przysługuje, a strona pozwana nie jest zobowiązana do świadczenia na jej rzecz.

W świetle powyższych rozważań roszczenie powódki, wywodzące się z faktury VAT nr (...), z uwagi na brak legitymacji czynnej po jej stronie należało oddalić.

Ponieważ wymóg legitymacji czynnej w procesie jest przesłanką zasadniczą, od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa, a jej brak, zarówno w postaci czynnej, jak i biernej, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo, należało orzec jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż Sąd zobowiązany jest oceniać istnienie legitymacji procesowej z urzędu, orzekając co do istoty sprawy.

Nieistnienie natomiast legitymacji procesowej prowadzi do oddalenia powództwa, z tych też względów rozważanie dalszych zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną, nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Na marginesie należy jednak wskazać, że w aspekcie wykazania przez stronę powodową jako inicjującą proces stawki najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego w wysokości 344,40 zł brutto, jako normalnego następstwa powstałej szkody ( art. 361 § 1 i 2 k.c. ), zadaniem pozwanej było wykazanie okoliczności tamujących bądź ograniczających to roszczenie ( art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. ). Zasadnie więc pozwany jako dłużnik w ramach właściwego wykonania zobowiązania ( art. 354 § 1 k.c. ) wskazywał na możliwość skorzystania przez poszkodowanego ze złożonej przez niego oferty wynajmu pojazdu zastępczego, po niższej stawce dniowej. Pozwana wykazała tym samym na tym etapie postępowania, że to zastosowana przez nią stawka wynajmu pojazdu zastępczego (przyjęta w decyzji k. 85) powinna mieć zastosowanie, w sytuacji gdy poszkodowany nie podjął żadnej aktywności aby obnażyć nieatrakcyjność tej oferty. Oferta w znaczeniu art. 66 § 1 k.c. ma bowiem wyłącznie wyrażać czytelną wolę kontrahenta co do zawarcia umowy określonej treści, albo doprowadzenia do zawarcia umowy określonej treści (w przypadku pośrednictwa). Niewątpliwie okoliczność ta ma istotne znaczenie dla oceny zasadności zakresu dochodzonego przez powódkę odszkodowania szczególnie w sytuacji gdy powódka nie podjęła żądnych działań w celu ujawnienia ewentualnej pozorności oferty złożonej przez stronę pozwaną.

W konsekwencji przedstawienia przedmiotowej oferty doszło bowiem do przeniesienia ciężaru dowodu na powódkę, jako wierzyciela w zakresie wykazania, iż w realiach rozpoznawanej sprawy stawki te pomimo, iż wyższe od przyjętej przez pozwaną, powinny znaleźć zastosowanie ( art. 354 § 2 k.c. ). W tym wypadku działanie powódki miało polegać na aktywności polegającej na obowiązku bardziej ścisłego współdziałania z dłużnikiem, a tym samym obowiązku odniesienia się do złożonej oferty poszkodowanemu. Tymczasem powódka nie wykazała, że poczynione zostało jakiekolwiek rozeznanie przez poszkodowanego, co do propozycji pozwanej (mimo wyraźnych sugestii ze strony pracownika pozwanej). Nie wskazała powódka dlaczego z oferty tej poszkodowany nie skorzystał. W tym wypadku zaniechania powódki w kwestii wykazania, a więc udowodnienia, że oferta pozwanej nie zaspokajała uzasadnionego interesu poszkodowanego jako wierzyciela spowodowało, że strona powodowa powinna liczyć się z negatywnymi konsekwencjami zaniechania współpracy z pozwaną, o której mowa w art. 354 k.c. .

Zakres zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2011r. w sprawie III CZP 5/11), zgodnie z treścią art. 354 § 1 k.c. , jest determinowany zobowiązaniem poszkodowanego do minimalizacji szkody. Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku dokonać wynajmu pojazdu zastępczego według cen najniższych, czy też nawet średnich, przeciętnych na danym rynku, bowiem trudno oczekiwać od poszkodowanego dokładnego zapoznawania się z cenami rynkowymi przed dokonaniem wynajmu pojazdu. Jednakże nie może to oznaczać akceptowania roszczeń o zwrot każdych poniesionych faktycznie kosztów najmu, w sytuacji, gdy istniała realna możliwość wynajmu po stawkach znacznie niższych. Przy czym strona powodowa nie podważyła owej realności.

Niewątpliwie decyzja o wynajmie pojazdu zastępczego podjęta została autonomicznie i dopiero po zakończeniu najmu skierowane zostało żądanie do ubezpieczyciela o zwrot celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków, to jednak w realiach rozpoznawanej sprawy, w ramach zgodnej współpracy z ubezpieczycielem jako dłużnikiem, swoją decyzję o odmowie najmu pojazdu zastępczego w oparciu o ofertę złożoną przez pozwaną, strona powodowa winna oprzeć na przekonaniu, że była ona dla poszkodowanego mniej korzystna, tak pod względem jakości jak i ceny tej usługi niż ta, z której poszkodowany skorzystał. Tymczasem strona powodowa nie wykazała żadnych okoliczności, którymi poszkodowany kierował się podejmując decyzję o odrzuceniu oferty pozwanej. Nie rozeznała tej oferty tak, co do warunków najmu jak i nie porównała jej ceny z innymi ofertami, a tym samym nie wykazała, że zastosowanie wyższej stawki za faktycznie wynajęty pojazd zastępczy niż oferowany było uzasadnione.

Mając powyższe rozważania na uwadze, należało powództwo oddalić z powodu braku legitymacji czynnej oraz niezasadności roszczenia wobec zdecydowanej odmowy skorzystania z samochodu zastępczego przez poszkodowanego.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1 217,00 złotych tytułem zwrotu poniesionej przez pozwaną kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1 200,00 zł oraz opłaty od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.

Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym zostało ustalone: zgodnie z §2 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1804).

SSR Jolanta Brzęk

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Sojka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Tychach
Osoba, która wytworzyła informację:  Jolanta Brzęk
Data wytworzenia informacji: